EMTİA (MAL) SİGORTASI NEDİR?
Emtia (mal) sigortası, hem yükü gönderenin hem taşıyanın yani lojistikçinin garantisidir.
Bu sigorta türü ile taşınacak yükün karayolu, havayolu, denizyolu ve demiryolu araçlarıyla taşınması sırasında uğrayabileceği hasar ve kayıplar garanti altına alınmış olur.
Bu sigortayı yaptıran yük sahibinin yaşanacak bir olumsuzluk durumunda kaybı olmaz.
EMTİA (MAL) SİGORTASI NE DEMEK?
Emtia (mal) sigortası nedir sorusunun cevabı hem ihracatçı ve ithalatçılar hem de yükü taşıyan lojistik firmaları açısından önemlidir. Sorunun cevabını da ağırlıklı olarak bu kesimler arar.
Emtia sigortasının tanımını “Herhangi bir yük sahibinin, bu yükü bir yerden bir yere taşıma araçları ile taşıtması sırasında oluşabilecek hasar veya kayıpları garanti altına alan sigorta“ şeklinde yapmak mümkündür.
Emtia sigortasında, taşınan yükler poliçede belirlenmiş özel ve genel şartlar kapsamında güvence altına alınmış olur.
Böylece örneğin yük gemi ile taşınıyorsa, geminin karaya oturması, alabora olması, fırtına çıkması, karayolu ile taşınıyorsa trafik kazası, araç yangını, sınır kapılarında beklemeler nedeniyle yaşanacak zayiatlar, demiryolu ile taşınıyorsa trenin hattan çıkması ya da kaza yapması, uçak ile taşınıyorsa uçak kazası ya da uçağın içinde başka bir sebeple yükün zarar görmesi, hasar oluşması gibi durumlarda yük sahibi kendini garantiye almış olur. Sigorta şirketi poliçe dahilindeki hasar ve kayıplarda zararın tamamını karşılar.
Bu sigorta türü genel olarak sefer bazlı yapılmaktadır. Yani yük yola çıkmadan önce düzenlenir çünkü poliçenin içeriği taşınan malın ne olduğuna göre şekillenir. Zira taşınan yük bozulabilir gıda ise farklı teminat söz konusu olacaktır, tekstil ürünü ya da mobilya olacaksa farklı olacaktır.
Ancak bu durumun istisnaları da vardır.
Sürekli sevkiyat yapanlar için nakliyat sigortalarında abonman poliçeleri alternatifi de sunulmaktadır. Farklı zamanlarda sigortalının farklı ülkelere göndereceği ya da yurtdışından getireceği malların, belirli düzeni varsa “Abonman “sözleşmesi ile belirli limit ve şartlarda daha uzun süreli sigorta söz konusu olabilir. Bu sigorta türünün kendine özgü şartları vardır, ancak sürekli sevkiyat yapan /yaptıran kişi ve kurumlar için avantajı daha fazladır.
1 yıllık süre için düzenlenebilecek abonman poliçeleri ile seferin bildirilmesi, geç bildirim veya unutulma gibi sorunların önüne geçilmiş olur.
EMTİA (MAL) SİGORTASI NASIL?
Şehirlerarası ya da uluslararası yolculuğa çıkmış mal’ın/ yükün göreceği hasar ya da zararı garanti altına alan bu sigorta türünü tüm ihracat ve ithalatçıların yaptırması hem kendileri hem de yükü taşıyanların lehinedir. Böylece oluşacak hasardan kimse zararlı çıkmaz.
Sigorta kapsamında 3 tür mal sigortası bulunmaktadır. Yük sahibi kendisine uygun olan sigorta türünü yaptırarak zarardan “Muaf“ hale gelebilir.
Bu sigorta türleri ise şöyledir:
- Geniş teminat
- Dar teminat
- Tam zıya
Geniş teminat:
Bu teminat türünde yükü taşıyan aracın ne olduğu fark etmez. Tır, kamyon, gemi, tren ya da uçakla taşınan her türlü mal için geçerlidir. Ancak yasak mal, gizli ticaret veya kaçakçılık gibi kanuna aykırı durumlarda geniş teminat söz konusu olamaz.
Ayrıca,
- Taşıma sırasında gecikmeden kaynaklanan hasar ve masraflar,
- Fire, çürüme, bozulma gibi malın niteliği ile ilgili hasarlar,
- Taşınan malın kendi kusuru ya da üretiminden kaynaklanan hasarlar,
- Ambalajlamanın yetersiz olması nedeniyle ortaya çıkabilecek hasarlar,
- Yükü gönderenin kasti ve kötü niyetli hareketleri
- Radyoaktif kirlenme,
- Harp ve grev nedeniyle ortaya çıkan riskler,
- Sıvı emtialarda akma ve eksilme, eskime ve aşınma, yıpranma durumlarında,
- Yükü gönderenin iflası ve mali kusuru
- Atomik ve nükleer harp,
- Denize elverişsiz yükün sigortalı tarafından bilerek sigortalanmak istenmesi,
- Terörizm,
- Fare, kurt gibi haşeratların sebep olduğu hasarlar da geniş teminatın dışında tutulur.
Ayrıca sigortalının gerçek dışı beyanı nedeniyle de malın geniş teminat kapsamında alınmadığı durumlar olabilir.
Faiz kayıpları, kur ve rayiç farkları da bu kapsama girmemektedir.
Öte yandan harp ve genel grev riskini ek prim ile poliçeye dahil eden sigorta şirketleri de vardır.
Antrepo nedir? Detaylar linktedir.
Dar teminat
Yükün taşındığı araca göre şekillenen teminat türüdür.
Malın taşınması sırasında oluşacak kısmi hasarı karşılar.
Denizyolu taşıması söz konusu ise geminin karaya oturması, alabora olması, korsan saldırısı, gemi kazaları, yangın ya da patlama,
Demiryolu ile taşınıyorsa, trenin hattan çıkması, yangın, patlama veya kazalar,
Karayolu ile taşınıyorsa, kamyonun /tırın karıştığı kazalar, aracın çarpması, çarpışma, devrilme, yol çökmesi, sel, yangın veya patlama, köprü yıkılması, yıldırım düşmesi,
Havayolu ile taşınıyorsa uçak kazası, kötü hava şartları gibi nedenlerle oluşacak hasar ve zararlar kapsam dahilindedir.
Tam zıya
Malın poliçede belirlenen sebeplerle sevkiyatın gerçekleştirildiği vasıta ile beraber tüm değerini yitirmesi halinde güvence sunan emtia sigortası türüdür. Burada taşıma aracının tamamen hasarlanması sonucu taşınan malın da kullanılamaz hale gelmesi gerekmektedir.
Nakliyat sigortası da denebilen emtia sigortası yaptıranlar göndericiler, hasar ya da zararın tüm riskini sigorta şirketine bırakır ve risklerden korunurlar.
Bu açıdan bakıldığında tüm ihracatçı ve ithalatçıların bu sigortayı yaptırması kendi lehlerinedir.
