Incoterms Nedir?
Konu Detayları
Incoterms (International Commercial Terms), uluslararası ticarette satıcı ve alıcı arasındaki yükümlülükleri, sorumlulukları ve riskleri tanımlayan standart ticaret terimleridir. Bu terimler, malların teslimatı sırasında her iki tarafın sorumluluklarını açık bir şekilde belirleyerek, anlaşmazlıkları en aza indirmeye ve işlemlerin daha hızlı ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. 1936 yılında Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından oluşturulmuş ve periyodik olarak güncellenmektedir.
Incoterms Ne Demek?
Incoterms, uluslararası ticarette kullanılan ve alıcı ile satıcı arasındaki yükümlülükleri belirleyen ticari terimler anlamına gelir. Bu terimler, malların satıcıdan alıcıya geçiş sürecindeki nakliye, sigorta, gümrük gibi işlemlerle ilgili kimin ne sorumluluk taşıdığını ifade eder.
Incoterms Anlamı (Ne Anlama Gelir)
Incoterms, satıcı ve alıcı arasında uluslararası ticarette netlik sağlamak amacıyla kullanılan kurallardır. Bu kurallar, malların sevkiyat sürecinde hangi aşamada riskin kime geçtiğini ve hangi maliyetlerin hangi tarafça karşılanacağını tanımlar. Örneğin, EXW (Ex Works) terimi, malın satıcının tesisinde teslim edildiğini ve tüm taşıma masraflarının alıcıya ait olduğunu belirtir.
Incoterms’in Faydaları Nelerdir?
- Anlaşmazlıkların Azaltılması: Taraflar arasındaki sorumlulukların açıkça belirlenmesi sayesinde anlaşmazlıkların azalmasını sağlar.
- Standartlaşma: Uluslararası ticaretin daha kolay yürütülmesi için dünya genelinde standart bir dil sunar.
- Risklerin Belirlenmesi: Sevkiyat sürecindeki risklerin hangi noktada alıcıya geçtiğini belirleyerek her iki tarafın da sorumluluklarını netleştirir.
- Maliyetlerin Belirlenmesi: Hangi tarafın nakliye, sigorta ve diğer maliyetleri karşılayacağını tanımlar.
Incoterms Tarafları Nelerdir?
- Alıcı Tarafının Sorumluluğu: Alıcı, malların satıcı tarafından belirlenen teslim noktasından alınması ve kendi ülkesine taşınması ile ilgili sorumlulukları üstlenir. Bu, genellikle gümrükleme, ithalat vergileri, iç taşımacılık gibi işlemleri içerir.
- Satıcı Tarafının Sorumluluğu: Satıcı, malların teslimatını gerçekleştireceği yere kadar olan tüm yükümlülükleri (örneğin, paketleme, gümrükleme, nakliye) yerine getirir. Teslim şekline göre değişiklik gösterir.
- Nakliyecinin Sorumluluğu: Nakliyeci, taşınacak malların güvenli ve hasarsız bir şekilde belirlenen teslim noktasına ulaştırılmasından sorumludur. Tarafların belirlediği Incoterms kurallarına uygun olarak hizmet sağlar.
Incoterms Karayolunda Kullanılan Çeşitleri
- EXW (Ex Works): Satıcı, malları kendi deposunda teslim eder, alıcı tüm taşıma ve sigorta masraflarını karşılar.
- DAP (Delivered at Place): Satıcı, malları alıcının belirlediği adrese kadar taşıma ve masraflarını üstlenir, risk de bu noktaya kadar satıcıya aittir.
- CPT (Carriage Paid To): Satıcı, belirlenen varış noktasına kadar taşıma maliyetlerini karşılar, ancak risk mal yükleyiciye teslim edildikten sonra alıcıya geçer.
Incoterms Denizyolunda Kullanılan Çeşitleri
- FOB (Free on Board): Satıcı, malların gemiye yüklenmesine kadar sorumludur, gemi güvertesinde risk alıcıya geçer.
- CIF (Cost, Insurance, and Freight): Satıcı, malın varış limanına kadar taşıma ve sigorta masraflarını karşılar. Risk gemiye yüklenir yüklenmez alıcıya geçer.
- FAS (Free Alongside Ship): Satıcı, malları geminin yanına kadar getirir, bundan sonraki taşıma işlemleri ve riskler alıcıya aittir.
Incoterms Havayolunda Kullanılan Çeşitleri
- CPT (Carriage Paid To): Satıcı, belirlenen varış noktasına kadar olan taşıma masraflarını karşılar. Malların ilk taşıyıcıya teslim edilmesinden itibaren risk alıcıya geçer.
- CIP (Carriage and Insurance Paid To): CPT’ye benzer ancak satıcı, belirlenen varış noktasına kadar sigorta yaptırmak zorundadır.
- EXW (Ex Works): Malın satıcının tesisinden alınıp alıcı tarafından taşınması ve tüm sorumlulukların alıcıda olması.
Incoterms Demiryolunda Kullanılan Çeşitleri
- FCA (Free Carrier): Satıcı, malları belirlenen taşıyıcıya kadar ulaştırır, risk ve maliyet bu noktadan sonra alıcıya geçer. Demiryolu taşımacılığında yaygın olarak kullanılır.
- CPT (Carriage Paid To): Satıcı, belirlenen yere kadar taşıma maliyetlerini karşılar ancak mallar taşımacıya teslim edildikten sonra risk alıcıya geçer.
- DAP (Delivered at Place): Satıcı, malları alıcının belirttiği varış noktasına kadar ulaştırır ve bu noktaya kadar tüm sorumluluk ve risk satıcıya aittir.
Incoterms 2010 – 2020 Arasındaki Farklar ve Güncel 2024 Incoterms’leri
Incoterms, uluslararası ticarette tarafların yükümlülüklerini ve risklerini tanımlamak amacıyla kullanılan kurallardır ve zaman zaman güncellenerek ticaret dünyasındaki değişimlere uygun hale getirilir. 2010’dan 2020’ye ve 2024’e kadar yapılan bu güncellemeler, tarafların sorumluluklarını daha açık ve doğru bir şekilde tanımlamaya yönelik değişiklikler içermektedir.
Incoterms 2010 – 2020 Arasındaki Farklar
- DAT’tan DPU’ya Geçiş: Incoterms 2020’de DAT (Delivered at Terminal) kuralı DPU (Delivered at Place Unloaded) olarak değiştirildi. Bu değişiklik, malların teslim yerinin bir terminal ile sınırlı olmadığını ve herhangi bir varış noktasında teslim edilebileceğini belirtir. Böylece teslimat esnekliği artırılmıştır.
- Sigorta Kapsamında Değişiklik: 2010 kurallarındaki CIF (Cost, Insurance, and Freight) ve CIP (Carriage and Insurance Paid To) terimleri için sigorta yükümlülükleri yeniden değerlendirildi. Incoterms 2020’de CIP’de, satıcının daha yüksek seviyede bir sigorta sağlaması gerektiği belirtildi, bu da özellikle değerli malların taşınmasında daha fazla güvenlik sağlar.
- FCA ve Konşimento Belgesi Değişiklikleri: FCA (Free Carrier) kuralı kullanılarak yapılan satışlarda, alıcının ihtiyaç duyduğu konşimento belgesinin satıcı tarafından alınabilmesi için bazı değişiklikler yapıldı. Bu, alıcının deniz taşımacılığına dayalı ödeme süreçlerinde daha kolay ilerlemesini sağladı.
Güncel 2024 Incoterms’leri
2024 yılında Incoterms kurallarında yapılan güncellemeler, uluslararası ticaretin daha dijital ve çevik hale gelmesine yardımcı olacak şekilde yapılandırıldı:
- Dijital Dokümantasyonun Artırılması: 2024 Incoterms kurallarında, tarafların elektronik belgeleri kabul etme yükümlülükleri artırıldı. Dijitalleşen ticaret dünyasında, alıcı ve satıcı taraflarının dokümantasyon süreçlerinde daha fazla hız kazanması sağlandı.
- Çevresel ve Sürdürülebilirlik Unsurları: Sürdürülebilir ticaret ve çevresel etkilerin azaltılması adına yeni düzenlemeler yapıldı. Satıcılar, taşıma şekillerinde çevreye duyarlı yöntemler kullanmayı taahhüt etmeleri halinde belirli avantajlardan faydalanabilmektedir.
- Taşıma Risklerinin Netleştirilmesi: 2024 kuralları, nakliyeci ve taşıma sırasında ortaya çıkan risklerin hangi noktada kime ait olduğunu daha ayrıntılı bir şekilde tanımlıyor. Bu, taşıma sürecinde riskin paylaşılmasını daha şeffaf hale getirdi.
Incoterms Tarafları ve Sorumlulukları
- Alıcı Tarafının Sorumluluğu: Alıcı, belirlenen teslim noktasından itibaren malların taşınması, sigorta edilmesi ve gümrük işlemlerinin yapılmasından sorumludur. Aynı zamanda, ithalat vergileri ve nihai varış noktasına kadar olan taşıma masrafları da alıcıya aittir.
- Satıcı Tarafının Sorumluluğu: Satıcı, malların üretildiği veya depolandığı yerden belirlenen teslim noktasına kadar tüm süreçleri yönetmekten sorumludur. Bu, malların paketlenmesi, taşınması ve ihracat gümrük işlemlerinin yapılmasını içerebilir.
- Nakliyecinin Sorumluluğu: Nakliyeci, yükün belirlenen teslimat noktasına kadar güvenli bir şekilde taşınmasından sorumludur. Nakliyecinin sorumluluğu, tarafların belirlediği Incoterms kurallarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S.)
- Incoterms 2020 ve 2024 arasındaki en büyük fark nedir?
Incoterms 2024, dijital dokümantasyonun kabulünü artırarak ticaretin daha hızlı ve esnek hale gelmesini sağladı. Ayrıca çevresel sürdürülebilirlik vurgusu eklendi. - DPU terimi ne anlama gelir?
DPU (Delivered at Place Unloaded), malların belirtilen varış noktasında boşaltılarak teslim edilmesi anlamına gelir. Bu kural, malların terminal dışında herhangi bir yere teslim edilebilmesini ifade eder. - Satıcı, sigorta yaptırmak zorunda mı?
Incoterms 2020 ve sonrası için CIP teriminde, satıcı daha yüksek seviyede sigorta yaptırmak zorundadır. Ancak CIF teriminde sadece temel sigorta kapsamı yeterlidir. - Incoterms kullanımı neden önemlidir?
Incoterms, uluslararası ticarette tarafların sorumluluklarını net bir şekilde belirler, olası anlaşmazlıkları en aza indirir ve ticaretin daha hızlı ve güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar.