TIR NEDİR? Ne Demek?
Konu Detayları
TIR net olarak bir lojistik terim olmasa da halk dilinde çekici ve dorse ile oluşan takıma TIR denilmektedir. Konumuzda TIR konusunu geniş anlamda ele alarak sizlere detaylı bilgiler sunacağız. Dorse ile çekiciyi birbirine bağlayan kinpin ile bir takım haline gelmektedir. Kingpin nedir? Tıklayınız…
Tır nedir, ne işe yarar? olmasaydı ne olurdu? Bu 3 soru ve cevabı birbiriyle bağlantılıdır. Ve şu bir gerçek ki Tırlar olmasaydı ne uluslararası ticaret yapılabilirdi ne de yüklerin taşınması günümüzdeki kadar kolay olurdu.
Zira Tır “uluslararası yük taşımacılığında kullanılan kapalı, uzun araç biçiminde büyük kamyon.” olarak bilinmektedir. Uzunluğu ve içine alacağı yükü standartlar dahilinde belirlenen tırlar günümüzde sanayi çarklarının dönmesini, ekonomilerin hareketliliğini sağladığı gibi insanların aç kalmamasını, çıplak dolaşmamasın sağlar. Çünkü tüm temel ihtiyaç maddeleri gerek uluslararasında gerekse de yurt içinde genellikle tırlarla taşınmaktadır.
Oysa TIR günümüzde kullanılageldiği şeklinden farklı anlamlar içeren bir kelimedir. Bu yazımızda doğru hale gelen bir yanlışı düzeltip TIR ne demek sorusunu yanıtlayacağız.
TIR Nedir? TIR NE DEMEK?
TIR Nedir?
Şimdi konuyu biraz daha ayrıntıları ile ele alacağız ve Tır ne demek sorusunun yanıtını merak edenler için detaylandıracağız.
Tır aslında bir kısaltma ve kökeni Fransızca’dan geliyor. Ülkemizde ve dünyada eşya taşınan uzun araç olarak bilinse ve kullanılsa da aslında tam da öyle değildir.
“TRANSPORTATİON INTERNATİONALE ROUTİÈRE”in ilk kelimelerinin kullanılması ile oluşturulan bu kısaltma “Uluslararası karayolu taşımacılığı” anlamına gelmektedir.
TDK’ya göre ise Tır “Uluslararası kara yolu taşımacılığı için kullanılan ve dingil sayısı fazla olan uzun kamyon”dur.
Bir başka tanımlama ise “Römorklu, bir yükü çeken kamyonlar” şeklindedir.
Genellikle olarak güç, dayanıklılık ve verimlilik amacıyla büyük hacimli motorlara, çeşitli akslara ve çok kademeli bir şanzıman sistemine sahiptir.
Dozvola Ne Demek? Sorunun yanıtı için tıkla.
Tırlar özellikle uluslararası yük ve eşya taşımacılığını kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır.
Jon Yule tarafından 1870 yılında yapılan yük taşıyabilen ilk kamyonun zamanın ihtiyaçlarına göre geliştirilmesi ile ortaya çıkmıştır. 1914 yılında bir aracın arkasına römork bağlayan Charles Freuhauf tırın mucidi sayılabilir.
Aslında Tır, bir kamyon ve arkasında bir dorseden oluşan iki parçalı bir taşıttır. Önde çekici denen ana kamyon (çekici) kısmı arkada da yükü konulduğu dorse ya da treyler vardır dedikten sonra TIR’ın gerçek anlamını anlatmaya geldi sıra…
Oysa kullanılageldiği taşıma aracı anlamı dışında TIR’ın gerçek anlamı farklıdır.
TIR’ın Anlamı Nedir? Sözleşmesi Hakkında Bilgi
“Uluslararası Karayolu Taşımacılığı” anlamına gelmektedir ve taşımacılığı düzenleyen bir sözleşmedir.
Birleşmiş Milletler Teşkilatı bünyesindeki, Uluslararası Nakliyat Birliği (IRU) tarafından 15 Ocak 1959 tarihinde Cenevre’de imzalanan bir anlaşmadır. Temel olarak bir transit sistemidir. Sistem 60 yılı aşkın süredir gümrük mühürlü araçların ve yük konteynerlerin sınır kontrolüne tabi olmaksızın ülkelerden geçmesine imkan veriyor ve bu sayede ticareti ve uluslararası karayolu taşımacılığını kolaylaştırıp güvenli hale getiriyor. Sistem güvenlik ve hızın yanı sıra sunduğu kolaylıklarla maliyet avantajı da getirmektedir. Maliyet avantajı özellikle sınır kapılarında bekleme süresinin azalması ile ortaya çıkmaktadır.
Bu anlaşma Avusturya, İsveç, Portekiz, Bulgaristan, Finlandiya, Macaristan, Fransa, Malta, İsviçre, Tunus ve Yugoslavya arasında imzalanmıştır ve birleşik taşımacılığa ve konteyner kullanılmasına izin vermiştir.
Uygulamada bu anlaşmaya dahil ülkelerin karayolu araçları, araçta yüklü bulunan gümrüklü eşyanın cinsini, miktarını, mahiyetini belirten bir TIR karnesiyle taşırken, aracın belli bir yerinde TIR plakaları vardır. Türkiye bu anlaşmayı 1961’de kabul etmiş, 1966’da uygulanmaya başlamıştır.
Tır sistemine giriş ile birlikte ülkeler ve taşımacılar pek çok yönden avantajlı hale gelmişlerdir. Bu avantajları şöyle sıralamak mümkündür:
- Kolaylaştırılmış sınır geçme prosedürleri;
- Gümrük işlemlerini her sınırda yaptırmak yerine yalnızca hareket ve varış noktalarında yaptırma;
- Gümrük vergi ve resimlerinin ödenme garantisi;
- Uluslararası ticaretin hızlanması ve masrafların azalması;
- Ücretsiz ve internet kanalıyla ulaşılabilen ön-beyan ve risk yönetimi araçlarını kullanım imkanı.
TIR Hakkında S.S.S. ve Cevapları
TIR nedir?
TIR, uluslararası karayolu taşımacılığında kullanılan ve yüklerin sınır kontrollerinden kolayca geçişini sağlayan bir sistemdir. TIR Karnesi ile mallar gümrük prosedürleri hızlandırılarak taşınır.TIR Karnesi ne işe yarar?
TIR Karnesi, yüklerin uluslararası sınır geçişlerinde gümrük işlemlerinin kolay ve hızlı yapılmasını sağlar. Gümrük vergilerinin, yük varış yerine ulaşana kadar askıya alınmasına olanak tanır.TIR taşımacılığı hangi ülkelerde geçerli?
TIR taşımacılığı, TIR Sözleşmesi‘ne taraf olan 70’ten fazla ülkede geçerlidir. Bu sistem, Avrupa, Orta Asya ve Orta Doğu’da yaygın olarak kullanılır.TIR taşımacılığı maliyet avantajı sağlar mı?
Evet, TIR taşımacılığı, sınırda bekleme sürelerini azaltarak ve gümrük işlemlerini hızlandırarak maliyetleri düşürür. Ayrıca, yüklerin güvenli taşınmasını sağlar.TIR taşımacılığında CMR sigortası nedir?
CMR sigortası, TIR taşımacılığı sırasında yüklerin hasar görmesi veya kaybolması durumunda sigorta güvencesi sağlar. Hem taşıyıcı hem de yük sahibi için önemlidir.
